TÜRKİYE’de yılda yaklaşık 170 bin kişide kalça kırığı görülüyor. Özellikle ileri yaşlarda tehlikeli olan kalça kırıklarının en büyük nedenlerinden biri de çevre koşulları sonucu meydana gelen düşmeler ve kazalardır. Kalça Diz Artroplastisi Derneği Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. İbrahim Tuncay, özellikle ileri yaşlarda katarakta bağlı göz bozuklukları, evde kaygan zemin, püsküllü halı gibi düşmeye neden olabilecek durumlara karşı uyarıda bulundu. Hastanın bir an önce ayağa kalkabilmesi için ameliyatın kırıktan sonraki ilk 24 saat içinde yapılmasının kalça kırığı nedeniyle ölümleri de azaltacağına dikkat çekti.
Kalça kırıkları özellikle yaşlı yani geriatrik hastaların en çok korktuğu durumlardan biridir. Kırık nedeniyle uzun süre yatalak kalma endişesi nedeniyle hastalar ek komplikasyonlar sonucu ölebilmektedir. Kalça kırıklarında eğer hastanın durumu uygunsa ameliyatın mümkün olduğu kadar erken yapılması hastanın yatalak kalmasını önleyerek ölüm riskini azaltır. Kalça Diz Artroplasti Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Püsküllü halılardan vazgeçilmelidir. Prof. Dr. Tuncay, toplumda en sık görülen ortopedik travmalardan biri olan kalça kırıkları hakkında değerli bilgiler verdi.
“YILDA 170 BİN KİŞİDE KALÇA KIRIKLARI GÖRÜLÜYOR”
Büyük travmalara bağlı olarak çocukluk çağı dahil her yaşta kalça kırıkları oluşabileceğine dikkat çeken Prof. 65. Ülkemizde yılda ortalama 170 bin kalça kırığı ile karşı karşıya kalıyoruz. İleri yaş, kadın olmak, nörolojik sorunlar, görme sorunları en önemlileri. “Risk faktörleri arasında sayılabilir. Yaşlı hastalarımızda başta katarakt olmak üzere görme sorunları ortaya çıktığı için düşmeler oldukça sık görülüyor” dedi.
AMELİYATTA İLK 24 SAATİN ÖNEMİ
Yaşlı bireylerde sadece görme sorunlarının değil çevresel düzenlemelerin de kalça kırığı riski oluşturduğuna dikkat çeken Prof. halı ya da halıların üzerindeki püsküller, dış mekanlardaki uygunsuz kaldırım taşları bunların başında gelmektedir.Yaşlı hastalarımızın en çok korktuğu sorunlardan biri kalça kırığıdır.Kadın hastalarda menopoz sonrası kemik zayıflaması ile birlikte osteoporoz riski vardır. kırık oranı erkeklere göre biraz daha yüksektir. Kalça kırığı geçiren hastanın öncelikle psikolojisi bozulur. Dolayısıyla amacımız hastayı psikolojik olarak bu zorlu süreçten bir an önce çıkarmaktır. Bunun için de Hastaları en uygun ve en kısa sürede ayağa kaldırıp mobilize ederler. Birincisi: Eğer hastayı 24 saat içerisinde ameliyat edip ayağa kaldırabilirseniz (şartlar uygunsa) iyileşme süreci hızlı bir şekilde başlar ve Hastayı kaybetme oranımız azalıyor.”
“YENİ TEKNOLOJİLERLE KALÇA KIRIKLARINDAN ÖLÜMLER AZALDI”
Kırık sonrası hastanın uzun süren ameliyat süreci sonucunda yatalak hale gelmesiyle “ayağa kalkamıyorum” kaygısı yaşadığını ve bunun riskli bir kısır döngüye yol açtığını belirten Prof. Tuncay, şu uyarılarda bulundu: “Hasta yattıkça iyileşmesi zorlaşır, yaralar açılabilir, akciğerlerde sıvı birikebilir, ikincil sebeplere bağlı bir süreç ortaya çıkabilir, ta ki hastada ciddi sorunlar yaşanıncaya kadar ve Maalesef erken dönemde ameliyat edilme oranı çok yüksek değil. Özellikle yaşlı hasta grubunda.” Tek bir sorun yok. Kalp, tansiyon, kan sulandırıcı kullanımı gibi ek sorunlar; bunları optimize etmek ve hastayı en uygun koşullara hazırlamak her zaman ilk 24 saat içinde mümkün olmayabilir. Bununla birlikte, yeni teknolojiler ön plana çıktı, daha kaliteli ve güvenilir protezler ve implantlar geliştirildi, “aslında robotik teknolojilerin tanıtımı cerrahi ile ilgili olası komplikasyonları azalttı. Bu hastaların hayatta kalmasını arttırdı.”
ÖNLEM ALMAYA 20’Lİ YAŞLARDAN BAŞLAMAK GEREKİYOR
Kalça kırıklarından korunmanın ileri yaşlarda değil, 20’li ve 30’lu yaşlarda alınacak önlemlerle başladığını vurgulayan Prof. Dr. Tuncay, sözlerini şöyle tamamladı: “Kemiklerimizdeki kalsiyum ve D vitamini dengesini normal tutmamız gerekiyor. ve normalin üzerinde. 65 yaşından sonra alacağımız kalsiyum ve D vitamini takviyeleriyle bu sağlanamaz. Özellikle kadınlarda en kritik olan şey 20’li ve 30’lu yaşlardaki kalsiyum depolarıdır.” Bu nedenle 20’li ve 30’lu yaşlarındaki kadınların kalsiyumdan zengin beslenmeye mutlaka dikkat etmesi gerekiyor. Yaşlı hastalarımızın mutlaka göz muayenesi ve nörolojik muayeneleri yaptırılmalıdır. 75 yaş üstü kişilerde kalça kırıklarını önlemek için alabileceğimiz iki önemli önlem daha var: Birincisi evde yapılabilecek temel “Kolay güçlendirme ve stabilite egzersizleri. İkincisi ise alınabilecek fiziksel önlemler.” Yani zeminin düz olması, uygun halı kullanılması, basamak varsa kulpların olması, banyoda ise tuvalet ve banyoların üzerinde kulpların olması faydalıdır.”
